Gember tijdens de zwangerschap: is het een aanrader?

Gember is een ondergrondse wortelstok, waaruit de bladeren en gemberknol groeien. De gemberknol of gemberwortel wordt gebruikt als specerij in de keuken maar ook in de fytotherapie (kruidengeneeskunde). Gember is rijk aan vitamine B en C en mineralen (mangaan, fosfor, magnesium, calcium en ijzer). Het is ook een belangrijke bron van antioxidanten, waaronder gingerolen en shogaolen.

Deze samenstelling geeft het medicinale eigenschappen. Het heeft ontstekingsremmende en krampstillende eigenschappen die helpen tegen misselijkheid en braken. Het bevordert ook de spijsvertering en vermindert een opgeblazen gevoel. Daarom worden gember en zwangerschap vaak met elkaar in verband gebracht.

Tijdens het eerste trimester van de zwangerschap hebben vrouwen vaak last van ochtendmisselijkheid. Misselijkheid en braken treden vaak al op vanaf de 5e week van de zwangerschap, worden erger rond de 9e week en verdwijnen meestal tussen de 16e en 18e week. De intensiteit verschilt echter van vrouw tot vrouw. De oorzaak van dit ziektebeeld is de toename van de hormoonafscheiding. Tijdens het eerste trimester van de zwangerschap stijgen de niveaus van oestrogeen en het humaan choriongonadotrofine hormoon (hCG) immers aanzienlijk.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt aan om gember te gebruiken tijdens de zwangerschap om misselijkheid tegen te gaan. Het verbetert ook het spijsverteringscomfort bij zwangere vrouwen.

De gingerolen en shogaolen in de gemberwortelstok hebben een directe invloed op het slijmvlies van de maag. Ze remmen de productie van bepaalde ontstekingsstoffen in het lichaam. Dit helpt ontstekingen van het maagslijmvlies te verminderen, wat gunstig kan zijn bij gastritis of maagzweren. Ze stimuleren eveneens de afscheiding van slijm, een beschermende stof die de binnenkant van de maag bekleedt. Daarnaast wordt de uitscheiding van maagzuur verminderd, wat brandend maagzuur verlicht en gastro-oesofageale reflux vermindert. Tot slot stimuleren ze de beweeglijkheid van de maag, wat de darmtransit bevordert en een opgeblazen gevoel vermindert.

Toch is het aan te raden om nooit gember te consumeren als je je misselijk voelt tijdens de zwangerschap, zonder eerst met je arts te overleggen. Je moet heel voorzichtig zijn bij het kiezen van voedingsmiddelen als je zwanger bent.

Voedingsmiddelen voor zwangere vrouwen, waaronder kruiden zoals gember, moeten met de nodige voorzichtigheid worden geconsumeerd. Zoals veel plantensoorten heeft gember een aantal contra-indicaties. Een contra-indicatie voor het consumeren van gember tegen misselijkheid tijdens de zwangerschap is onder andere het hebben van stollingsstoornissen. Als gember in hoge dosissen wordt geconsumeerd, verdunt het immers de bloedsomloop, waardoor het niet combineerbaar is met de inname van bloedverdunners.

Het is ook belangrijk om op te merken dat gember in de vorm van essentiële olie afgeraden wordt voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven.

Omwille van verschillende redenen wordt gember ook sterk afgeraden als je galstenen hebt. Gember heeft immers choleretische eigenschappen, wat betekent dat het de productie en afgifte van gal door de lever stimuleert. Als de galwegen geblokkeerd zijn door galstenen, kan deze verhoogde galproductie de situatie verergeren. Dit kan leiden tot zeer pijnlijke aanvallen van lever- of galwegkolieken. Gember bevat ook mineralen zoals fosfor en calcium. Deze kunnen bijdragen aan de vorming van galstenen, vooral bij mensen met aanleg hiervoor.

Tot slot is het belangrijk om de dosering te respecteren. Zwangere vrouwen mogen niet meer dan 10 g verse gember per dag innemen, of meer dan 2 g gemberpoeder per dag. Als gember wordt ingenomen als een infusie, 1/3 gedroogde wortelstok in 1/2 liter kokend water, mag je niet meer dan 1/2 liter per dag drinken. Een laatste advies: omdat gember een stimulerend kruid is, kun je het beter niet 's avonds innemen.

Gember is niet de enige mogelijke optie om misselijkheid tijdens de zwangerschap te bestrijden. Er zijn andere natuurlijke en veilige middelen om misselijkheid en overgeven bij zwangere vrouwen te verlichten. Citroen is een van de voedingsmiddelen voor zwangere vrouwen die misselijkheid op een natuurlijke manier kunnen verlichten. Twee theelepels vers citroensap in een half glas lauw water verzacht de zwangerschapsmisselijkheid. Citroenen bevorderen immers de afscheiding van maag- en alvleeskliersappen, wat de spijsvertering kan verbeteren en een opgeblazen gevoel kan verminderen.

Er zijn nog andere effectieve remedies tegen zwangerschapsmisselijkheid. Zo is het bijvoorbeeld aan te raden om voor het opstaan in bed een lichte snack (gedroogd fruit, brood, enz.) te nuttigen om hypoglykemie (te laag bloedsuikergehalte) en misselijkheid te voorkomen. Je moet ook voldoende rusten, want vermoeidheid kan misselijkheid verergeren. Daarnaast is het ook verstandig om de maaltijden op te splitsen (dus meerdere kleine porties in plaats van slechts enkele grote maaltijden) en te suiker- en vetrijke of sterk ruikende voedingsmiddelen te vermijden.

Kortom, gember en zwangerschap vormen een goed duo tegen misselijkheid als je het matig gebruikt en onder begeleiding. Vraag altijd eerst advies aan je arts.