favorieten
Episiotomie

Klaar om te bevallen: alles over de knip


Geschreven op 12/08/2022 door Sylke Thas, Content Manager
Gewijzigd op 02/10/2024

Als je gaat bevallen in het ziekenhuis, staat er een team klaar om je te begeleiden bij de geboorte van je kind. Een van de medische handelingen die zij kunnen verichten is een episiotomie, beter bekend als “de knip”. Maar wat houdt dat in en waarom hebben mama’s er zo’n schrik van?  We vertellen je alles wat je moet weten over de knip.

Wat is een episiotomie?

Definitie van episiotomie

Een episiotomie is een chirurgische ingreep waarbij een incisie wordt gemaakt in de perineale regio (tussen de vagina en de anus) tijdens de bevalling. Het doel is om de geboorte van de baby te vergemakkelijken, vooral in gevallen waar de voortgang moeilijk is of wanneer instrumenten zoals een verlostang worden gebruikt.

Waarom wordt er tegenwoordig minder vaak een episiotomie gedaan?

Een episiotomie wordt tegenwoordig alleen uitgevoerd wanneer dit absoluut noodzakelijk is. Dit kan het geval zijn wanneer er risico is op foetale nood, tijdens een instrumentele bevalling (gebruik van verlostang of vacuüm), of wanneer een ernstige scheur te verwachten is. De beslissing wordt doorgaans in real-time genomen door het medische team om de veiligheid van de moeder en het kind te waarborgen.

Soorten episiotomie

Laterale en medio-laterale episiotomie

Er zijn verschillende soorten episiotomieën, waaronder de laterale en de medio-laterale episiotomieën. De medio-laterale versie wordt schuin ten opzichte van de vagina uitgevoerd, terwijl de laterale meer aan de zijkant wordt gedaan. De keuze van de methode hangt af van de voorkeur van de arts en de situatie tijdens de bevalling, om het risico op een scheur van de anale sluitspier te minimaliseren.

Medio laterale episiotomie

Episiotomie tijdens de bevalling

Episiotomie en gebruik van de verlostang

In sommige gevallen vereist het gebruik van een verlostang bij de geboorte van de baby een episiotomie. Dit wordt gedaan om de vaginale opening te vergroten, de kans op ongecontroleerde scheuren te verkleinen, en een snellere en veiligere bevalling te garanderen, vooral wanneer de baby in nood is.

Episiotomieschaar

De episiotomieschaar is een specifiek hulpmiddel dat wordt gebruikt om de incisie snel en nauwkeurig te maken. Het gebruik ervan maakt het mogelijk de richting en diepte van de incisie te controleren om schade aan omliggend weefsel te minimaliseren.

Een episiotomie voorkomen tijdens de bevalling

Om het risico op een episiotomie te verkleinen, is een goede voorbereiding van het perineum essentieel. Tijdens de zwangerschap kunnen oefeningen en massages helpen om de soepelheid van het perineum te verbeteren.

Tijdens de bevalling speelt de houding van de moeder een belangrijke rol: vermijd om op de rug te blijven liggen, en kies voor posities waarbij de zwaartekracht de baby kan helpen te dalen. Natuurlijk uitademend persen bevordert de ontspanning van het perineum. Vergeet niet dat geduld en luisteren naar je lichaam essentieel zijn voor een zachte bevalling.

Na een episiotomie: pijn, litteken en verzorging

Hoe lang duurt het voordat de hechtingen genezen na een episiotomie?

Na een episiotomie wordt de wond gesloten met oplosbare hechtingen, die vanzelf oplossen in een paar weken. De volledige genezing van de wond kan tussen de twee en zes weken duren, afhankelijk van de vrouw en de kwaliteit van de verzorging. Het is belangrijk om op eventuele afwijkingen te letten, zoals hechtingen die achteruit lijken te gaan of aanhoudende pijn.

Verzorging van de episiotomie

Het verzorgen van de episiotomie is cruciaal voor een goede genezing. Maak de zone na ieder toiletbezoek voorzichtig schoon met lauwwarm water en dep voorzichtig droog. Draag losse kleding en katoenen ondergoed om irritatie te voorkomen. Zitbaden met lauwwarm water kunnen ook helpen om de pijn te verlichten en de genezing te bevorderen.

Welke crème bij episiotomie

Sommige verzachtende crèmes kunnen worden aangebracht om het genezingsproces te bevorderen. Crèmes met vitamine E of balsems met planten zoals calendula of kamille worden vaak aanbevolen. Zorg ervoor dat je met je arts overlegt voordat je een crème gebruikt, om irritatie of complicaties te voorkomen.

Pijnverlichting na een episiotomie

Pijn na een episiotomie is normaal. Om de pijn te verlichten, kunnen pijnstillers worden voorgeschreven door je arts. Het aanbrengen van ijszakken op de gezwollen zone gedurende 10 tot 15 minuten kan helpen om de zwelling te verminderen en het ongemak te verlichten.

Complicaties en ongemakken bij episiotomie

Zwelling en infecties

Enige zwelling is normaal na een episiotomie, maar als je toenemende pijn, intense roodheid of afscheiding ervaart, kan dit wijzen op een infectie. Raadpleeg in dat geval onmiddellijk een zorgverlener.

Episiotomie of scheur?

Een episiotomie wordt soms uitgevoerd om ernstige scheuren die op natuurlijke wijze kunnen optreden te voorkomen. Dit elimineert echter niet volledig dit risico, en soms treedt er ondanks de incisie toch een scheur op. Mogelijke complicaties zijn aanhoudende pijn, moeilijke genezing of zelfs een infectie.

Aambeien na een episiotomie

Aambeien komen vaak voor na de bevalling, vooral als je een episiotomie hebt gehad. Om inspanning tijdens de stoelgang te vermijden, drink veel water, eet vezelrijke voeding, en raadpleeg je arts bij aanhoudende pijn of ongemak.

Meningen over episiotomie

Het gebruik van een episiotomie is vaak onderwerp van discussie. Veel vrouwen vinden het noodzakelijk om een ongecontroleerde scheur te voorkomen, terwijl anderen liever deze ingreep vermijden vanwege de langdurige pijn en mogelijke complicaties. Het wordt aangeraden om dit voor de bevalling met je arts te bespreken om de voor- en nadelen te begrijpen en je voorkeuren kenbaar te maken.