De navelstreng om de hals van je baby: wat je moet weten

Wat is navelstrengomstrengeling? 

De navelstreng is verbonden met de placenta en voorziet de baby van zuurstof en voedingsstoffen die het nodig heeft om zich goed te ontwikkelen in de baarmoeder. In sommige gevallen kan de navelstreng zich 360° rond de nek van de baby wikkelen. De navelstreng is lang, dus als de baby beweegt in de baarmoeder, kan hij erin verstrikt raken. Een arm, een been, de romp of de nek van de baby kunnen verstrikt raken in de navelstreng.

De navelstreng kan één keer om de nek van de baby gedraaid zijn, maar ook meervoudige omstrengeling is mogelijk. Afhankelijk van het geval kan de navelstreng strak of losjes rond de nek zijn gewikkeld. In de overgrote meerderheid van de gevallen vormt dit geen gevaar voor de ontwikkeling van de baby. In een kwart tot de helft van de gevallen verdwijnt de navelstreng rond de nek echter spontaan tijdens de zwangerschap. Verhoogde waakzaamheid tijdens de bevalling is alleen nodig als de navelstreng rond de nek blijft.

Frequentie en oorzaken van het omwikkelen van de navelstreng rond de nek van de baby 

Er is vastgesteld dat de frequentie van het omwikkelen van de navelstreng toeneemt met de zwangerschapsduur. Hiervoor zijn twee verklaringen. Hoe meer de baby zich ontwikkelt, hoe meer hij beweegt in de baarmoeder van de moeder en hoe groter het risico op een kronkelige navelstreng. Bovendien neemt de hoeveelheid vruchtwater af vanaf de 38 ste week van de zwangerschap. Hoe minder vruchtwater er is, hoe meer ruimte de foetus heeft om te bewegen. Dit verhoogt het risico dat de foetus verstrikt raakt in de navelstreng.

Hoe een navelstrengomwikkeling ontdekken tijdens de zwangerschap? 

Het is soms mogelijk om een navelstreng rond de nek te ontdekken tijdens een 3D controle echografie van de moeder. Er is geen bijzondere ingreep nodig ook al veroorzaakt het een lichte druk op de keel van de baby. De foetus krijgt namelijk zuurstof via de navelstreng en niet via de neus of mond. Als de navelstreng geen knoop vormt en de bloedcirculatie, en dus het zuurstoftransport, via de navelstreng correct verloopt, lijdt de foetus niet.

Risico's van een navelstreng rond de nek van de baby 

Tijdens de zwangerschap is het geen probleem dat de navelstreng rond de nek van de baby zit, behalve in zeer zeldzame gevallen. De druk van de navelstreng rond de nek belemmert de ademhaling van de foetus niet omdat de baby ademt via de navelstreng en niet via de luchtwegen (neus, mond). Het is dus niet nodig om tussenbeide te komen, vooral omdat de navelstreng door de bewegingen van de baby kan ontwarren voor de geboorte.

Als de navelstreng nog steeds rond de nek zit tijdens de bevalling is er wel speciale monitoring nodig.

Behandeling van een navelstrengomstrengeling tijdens de bevalling 

De aanwezigheid van de navelstreng rond de nek van de baby rechtvaardigt niet dat er systematisch een keizersnede wordt uitgevoerd. De moeder kan vaginaal bevallen, zelfs als de navelstreng rond de nek van de baby gewikkeld is. Tijdens de bevalling, wanneer de schouders en het hoofd van de baby naar buiten komen, kan de navelstreng uitgerekt worden. De toevoer van bloed en zuurstof kan dan tijdelijk verminderd zijn. De verloskundige zal de navelstreng dan onmiddellijk afklemmen (doorknippen) of ontrollen zodra de baby eruit is.

Het hoofdje van de baby kan tijdelijk erg rood of zelfs paarsachtig zijn, maar dit heeft geen invloed op de gezondheidstoestand van de baby. Indien nodig moet de baby bij de geboorte zuurstof krijgen. Er moet ook op gelet worden dat de navelstreng niet te vroeg wordt afgeklemd, met andere woorden, dat de baby tijdens de bevalling niet te vroeg van zuurstof wordt beroofd.

Anderzijds als er tijdens de bevalling foetale nood wordt vastgesteld (daling van de hartslag) die gepaard gaat met een navelstrengomwikkeling, moet er dringend een keizersnede worden uitgevoerd.

Mythes en feiten over navelstrenglussen

Er bestaan verschillende mythes over navelstrengomstrengeling. Je hoort misschien dat de navelstreng de baby kan verstikken, of dat er een spoedoperatie moet worden uitgevoerd zodra de navelstrenglus wordt ontdekt. Of dat een keizersnede in zulke gevallen onvermijdelijk is. De foetus ademt echter door de navelstreng en niet door de mond of neus, dus er is geen risico op verstikking. Als de navelstreng opgerold is rond de nek, is het niet nodig om tijdens de zwangerschap in te grijpen. En een vaginale bevalling is perfect mogelijk, behalve als er verwikkelingen optreden tijdens de bevalling.