Thuisonderwijs in België: hoe werkt het?

In België geldt voor alle kinderen van 5 tot 18 jaar de leerplicht. Dat houdt in dat je als ouder verplicht bent om je kind te laten leren. Leerplicht staat echter niet gelijk aan schoolplicht. Je mag dus in ons land je kind thuishouden van school op voorwaarde dat je zelf lessen organiseert. Je mag die lessen zelf geven als ouder of voogd, met een aantal ouders samen voor meerdere kinderen of via een derde, bijvoorbeeld een privéleraar. Daarnaast gelden ook lessen in privéscholen die niet erkend zijn als thuisonderwijs, net zoals e-learning of afstandsonderwijs.

Als je kiest voor thuisonderwijs omdat je voor een langere periode naar het buitenland gaat, is het belangrijk dat je kind zijn officieel adres in België behoudt. Staat je domicilie in een ander land, dan volg je de regels rond thuisonderwijs van dat land.

Wie wil starten met thuisonderwijs in Belgë, moet ten laatste op de 3e dag van het schooljaar een verklaring van huisonderwijs indinene bij het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AGODI). Die verklaring moet je elk jaar opnieuw indienen. Ook mag je niet tijdens het schooljaar overstappen van onderwijs naar thuisonderwijs. Kies je voor thuisonderwijs, dan ontvang je nog steeds kinderbijslag, maar je draagt ook alle onderwijskosten zelf.

Om thuisonderwijs te geven, heb je geen specifiek diploma nodig, maar je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen:

1. Thuisonderwijs melden

Je moet aan de bevoegde Gemeenschap melden dat je kind thuisonderwijs zal volgen. Dat is vóór de derde schooldag van het schooljaar in de Vlaamse Gemeenschap en ten laatste op 5 september van het schooljaar in de Franse Gemeenschap. Staat je domicilie in Vlaanderen, dan meld je je bij de Vlaamse Gemeenschap. Staat je domicilie in Wallonië, dan meld je je bij de Franse Gemeenschap. Woon je in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dan kan je zelf kiezen.

2. Een opleidingsplan opstellen

De bevoegde Gemeenschap stuurt 2 keer per jaar inspectie langs die beoordeelt of het niveau van thuisonderwijs voldoet aan de vooropgestelde normen. Je krijgt de datum van inspectie minstens 1 maand op voorhand. Je moet de inspectie de handboeken, werkschriften en studiemappen kunnen voorleggen. De inspectie kan je ook vragen om een opleidingsplan voor te leggen. Daarin moet je aangeven welke thema’s je kinderen op welk moment onder de knie moeten hebben, welk lesmateriaal je gaat gebruiken en wanneer zij hun examens zullen afleggen voor de examencommissie. Je baseert het leertraject op de eindtermen en ontwikkelingsdoelen die door de koepels in leerplannen gegoten werden. Na 2 negatieve beoordelingen, ben je verplicht je kind in te schrijven in een erkende school.

3. Examens afleggen

Je kind moet slagen voor de examens bij de centrale examencommissie, zowel voor het basisonderwijs als het secundair onderwijs eerste graad en secundair onderwijs tweede graad. Je krijgt per niveau twee kansen. Lukt dat niet, dan moet je je kind inschrijven in een erkende school.

4. Naar het medisch onderzoek gaan

In de Vlaamse Gemeenschap moeten leerlingen verplicht naar de systematische medische onderzoeken van het Centrum voor leerlingenbegeleiding en de verplichte inentingen krijgen. In de Franse Gemeenschap geldt deze regel niet.

Verder moet je zelf voor al het lesmateriaal instaan. De examencommissie biedt geen cursus aan, maar wel vakfiches. Daarin vind je de leerstof die je moet kennen om je voor te bereiden op de examens van een studierichting. Bij elk vak uit het examenprogramma hoort een vakfiche met daarin extra uitleg.