Help, mijn kind heeft nachtmerries

Nachtmerries zijn onaangenaam maar maken deel uit van de normale ontwikkeling van je kindje. Ze laten toe om frustraties en verlangens in scène te zetten. Je kindje wordt overdag geconfronteerd met verschillende angsten en onzekerheden, zoals angst voor het onbekende of een grote verandering. Al deze informatie of zorgen kunnen 's nachts in verschillende vormen weer opduiken in dromen en nachtmerries. Je kindje kan ook onbewust onder de indruk zijn geweest van beelden op televisie of in een boek. De nachtmerrie is daarom dus vaak een zeer nuttige uitlaatklep die je kind in staat stelt angst te ventileren.

Dromen doen we al van in de buik van mama. Nachtmerries ontstaan echter pas rond 2,5-3 jaar. Om een nachtmerrie te hebben moet het verbeeldingsvermogen voldoende ontwikkeld zijn om te beseffen dat wat ze net gedroomd hebben, eng was. Oudere kindjes vrezen soms dat monsters of slechte heksen zullen terugkomen om hen te achtervolgen als ze weer gaan slapen. Tot de leeftijd van vier jaar maken kindjes echter geen onderscheid tussen dromen en werkelijkheid, van zodra jij er bent om hen gerust te stellen, zijn ze opnieuw ok.

Wanneer je kindje door een nachtmerrie wordt geplaagd, is het essentieel om een bron van troost en bescherming te zijn zonder de gevoelens van je kind te bagatelliseren of te zeggen dat het zich alles gewoon inbeeldde. Bied troost en bevestig dat de angstaanjagende beelden snel zullen verdwijnen. Voordat je kind naar bed gaat, is het een goed idee om samen te controleren dat de deuren dicht zijn en te benadrukken dat je in de buurt bent om bescherming te bieden. Vanaf 2,5-3 jaar kan je klein nachtlampje, liefst met een zacht rood licht dit verstoord het slaaphormoon melatonine het minst, in de kamer van je kindje zetten. Je kan ook overwegen om je kinderen samen te laten slapen voor extra geruststelling. Belangrijk is om kalm te blijven; boosheid kan de angst van je kind alleen maar verergeren.

Als je kindje vervolgens wakker wordt van een nachtmerrie, benadruk dan jouw aanwezigheid door er voor hem of haar te zijn en troost te bieden. Erken de realiteit van hun gevoelens door te bevestigen dat, hoewel dromen niet echt zijn, hun angst wel serieus genomen wordt en ruimte verdient. Dit is belangrijk omdat, vooral direct na het ontwaken, de droom voor je kind erg realistisch kan aanvoelen. In plaats van de angst weg te wuiven, kun je samen met je kind praten over de nachtmerrie of hem of haar een tekening laten maken. Dit kan helpen bij het verwerken van de emoties. Voor oudere kinderen kan het helpen om samen een humoristisch of absurd einde te verzinnen voor de nare droom, waardoor de angstige gevoelens kunnen verminderen. Probeer geen lichten aan te doen, aangezien fel licht het moeilijker maakt voor je kind om weer in slaap te vallen. Herinner je kind eraan dat jij in de buurt bent en dat de angstaanjagende beelden niet echt bestaan, terwijl je tegelijkertijd hun gevoelens valideert en ruimte biedt voor hun emoties.

Nachtmerries zijn nuttig, maar kunnen er wel voor zorgen dat je kind bang wordt om te gaan slapen, uit schrik dat de enge dromen terugkomen. Er zijn een aantal trucjes die kunnen helpen om je kind rustig in zijn bedje te laten kruipen.

• Hanteer een vast bedritueel.
  Het is een reeks handelingen die je elke avond in dezelfde volgorde herhaalt. Bijvoorbeeld: wassen, tanden poetsen, pyjama aandoen, verhaaltje lezen. Door de dagelijkse voorspelbaarheid voelt je kind aan dat het bedtijd is en zal het makkelijker zijn om in slaap te vallen.
   
• Gebruik een klein lampje dat je in het stopcontact steekt.
  Vaak zijn kinderen bang van het donker omdat ze niet weten wat er zich in de duisternis afspeelt. Een lampje kan dan soelaas brengen. Let er wel op dat het niet te fel is, want dat geeft het verkeerde signaal aan het lichaam. Het lijkt dan dat de dag nog niet voorbij is.
   
• Lees een verhaaltje voor.
  Natuurlijk kies je niet voor een spannend verhaal, maar een rustig of grappig verhaaltje waar je kind blij en kalm van wordt. Zo’n verhaal kan de basis leggen voor een fijne droom.
   
• Introduceer ontspanningsoefeningen bij oudere kinderen.
  Je vindt online heel wat oefeningen voor kinderen zoals ademhalingsoefeningen of kinderyoga. Dat ontspant niet alleen het lichaam, maar ook de geest en je kind zal rustiger kunnen gaan slapen.

Stel je kindje vooral gerust dat mama en papa dichtbij zijn en dat ze nog een zoen komen geven voordat ze gaan slapen.

Nachtmerries zijn normaal en maken deel uit van de ontwikkeling van een kind. Als ze te vaak terugkeren, te intens zijn of te lang duren, raadpleeg je best een arts. Ook wanneer je kindje moe blijft na genoeg uren slaap.

Veel ouders van jonge kinderen hebben wel eens meegemaakt dat hun kleintje tijdens de eerste uren van de slaap plotseling hysterisch begint te roepen. Het kind lijkt niet aanspreekbaar, reageert niet op troostende woorden en vertoont paniekerig gedrag, wat suggereert dat het niet simpelweg wakker is geworden door iets. Dit kan een zogenaamde 'night terror', 'pavor nocturnus', of nachtangst zijn, wat weliswaar angstaanjagend kan zijn, maar tegelijkertijd volkomen normaal is tussen de leeftijd van 3 tot 12 jaar. Het kind ondervindt hier vaak geen last van, ook al lijkt dat niet altijd zo, aangezien ze zich de volgende dag niets meer herinneren.

Het belangrijkste verschil is dat nachtmerries voorkomen tijdens de REM-slaap, die grotendeels plaatsvindt in het tweede deel van de nacht. Een night terror daarentegen gebeurt aan het begin van de slaapcyclus, wanneer het kind in een diepe slaap verkeert, vaak in het eerste deel van de nacht.

Tijdens een nachtangst is het kind onbereikbaar. Dit is begrijpelijk, omdat het niet wakker is en troostende woorden op dat moment niet worden gehoord of begrepen. Bij een nachtmerrie is het echter wel mogelijk om het kind te kalmeren met woorden of knuffels. Bovendien kan een kind na een nachtmerrie vertellen wat er gebeurd is, terwijl het bij een nachtangst helemaal geen herinneringen heeft aan het voorval.

Hoewel een night terror angstaanjagend kan klinken en ook zo kan overkomen wanneer het plotseling optreedt, is er geen reden tot paniek. Voor jonge kinderen is het volkomen normaal en beseffen ze zelfs niet wat er is gebeurd. Het verminderen van prikkels, vooral vlak voor bedtijd, kan veel nachtangsten voorkomen, evenals de bezorgdheid van ouders over deze nachtelijke gebeurtenissen.